لرزه گیر قطعه ای ساده اما حیاتی در هر سیستم تاسیساتی می باشد . انتخاب، نصب و نگهداری درست لرزه‌گیر می‌تواند عمر مفید تجهیزات شما را افزایش داده و از هزینه‌های سنگین تعمیر و توقف سیستم جلوگیری کند. در این راهنما از آریا صنعت، به‌صورت فنی و کاربردی توضیح می‌دهیم چطور عمر لرزه گیرهای لاستیکی و آکاردئونی را افزایش دهید و چه اقداماتی باید در برنامه نگهداری این لرزه گیر ها قرار گیرد .
چرا افزایش عمر لرزه گیر اهمیت دارد؟
لرزه گیرها از انتقال ارتعاش ، نویز ، شوک‌های مکانیکی و انقباض و انبساط سیستم جلوگیری می‌کنند. خرابی لرزه گیر باعث انتقال ارتعاش به لوله‌ها و تجهیزات، نشت، خرابی و کاهش راندمان تجهیزات می‌شود. میتوانید با اقدامات مراقبتی از هزینه چندین برابر تعویض یک لرزه گیر جلوگیری کنید .
عوامل مؤثر در کاهش عمر لرزه گیر
- انتخاب نامناسب جنس: استفاده از نوع لاستیکی اشتباه برای سیال یا دما (مثلاً NBR در برابر بخار یا دماهای بالا) باعث روغن خوردگی یا ترک می‌شود.
- فشار و دمای بیش از حد: هر مدل دارای محدوده فشار و دمای کاری مشخص است؛ عبور از این حدود باعث پیری زودرس می‌شود.
- نصب نادرست: پیچاندن، کشیدگی یا نصب در حالت فشرده عمر را کوتاه می‌کند.
- ارتعاشات محوری و رانش غیرمجاز: نبود مهارهای مناسب یا ساپورت‌های صحیح باعث اعمال بارهای اضافی روی لرزه‌گیر می‌شود.
- شرایط محیطی: تابش UV، تماس با مواد شیمیایی خورنده یا یخبندان می‌تواند لاستیک را تخریب کند.
- ناهماهنگی در فلنج‌ها و اتصالات: فلنج‌های ناهم‌محور یا پیچ‌های سفت/شل نامناسب باعث تنش‌های موضعی می‌شود.
معرفی مدل‌های لرزه گیر (آریا صنعت نمایندگی ارتعاشات صنعتی ایران)
در ادامه مدل‌های رایج که توسط شرکت ارتعاشات صنعتی ایران تولید و توسط آریا صنعت عرضه می‌شود را با خصوصیات و موارد نگهداری مربوطه ذکر می‌کنیم.
1 – لرزه گیر لاستیکی مارک زرد
- کاربری: آب سرد، تاسیسات گرمایش سبک
- مشخصات فنی: فشار کاری تا 10 بار، دمای کاری تا 60°C
- نکات نگهداری: مناسب محیط‌های بدون تماس با روغن یا سیالات خورنده. از تابش مستقیم آفتاب محافظت شود.
2 – لرزه گیر لاستیکی مارک آبی
- کاربری: آب سرد پرفشار، پمپ‌های سیرکولاتور سطوح متوسط
- مشخصات فنی: فشار کاری تا 16 بار، دمای کاری تا 60°C
- نکات نگهداری: بررسی دوره‌ای نشتی و ترک سطحی، جلوگیری از پیچش هنگام نصب.
3 – لرزه گیر لاستیکی مارک قرمز
- کاربری: آب گرم، مدارهای گرمایشی، نزدیک بویلر
- مشخصات فنی: فشار کاری تا 10 بار، دمای کاری تا 90°C
- نکات نگهداری: در سیستم‌های آب گرم بررسی دوره‌ای برای ترک‌خوردگی ناشی از خستگی حرارتی توصیه می‌شود.
4 – لرزه گیر لاستیکی مارک قرمز-آبی
- کاربری: آب گرم پرفشار، کاربردهای نیمه‌صنعتی
- مشخصات فنی: فشار کاری تا 16 بار، دمای کاری تا 90°C
- نکات نگهداری: مناسب برای سیستم‌هایی که هم فشار و هم دما بالاتری دارند؛ بازدید اتصالات و واشرها هر 6–12 ماه الزامی است.
5 – لرزه گیر آکاردئونی فلنج دار (ساده)
- کاربری: خطوط بخار و سیالات داغ با فشار متوسط
- مشخصات فنی: جنس استیل یا فولاد ضدزنگ، تحمل دما و فشار بالا
- نکات نگهداری: بررسی مفاصل، لحیم‌ها/جوش‌ها و مهارها؛ در صورت وجود خوردگی یا ترک فوراً تعویض گردد.
6 – لرزه گیر آکاردئونی مهاردار
- کاربری: سیستم‌هایی با فشار و دمای بسیار بالا، خروجی‌های بویلر، چیلرهای ویژه
- مشخصات فنی: مهار محوری برای جلوگیری از کشیدگی یا جداشدگی تحت فشار داخلی
- نکات نگهداری: مهارها را از لحاظ شل‌شدن و خوردگی بررسی کنید؛ تعویض مهارها بر اساس دستورالعمل سازنده.
راهنمای جامع نصب صحیح برای افزایش عمر لرزه گیر
نصب صحیح بیش از هر چیز دیگری در عمر لرزه گیر مؤثر است. نکات زیر را دقیق اجرا کن:
- هم‌محوری فلنج ها: فلنج‌ها باید دقیق هم‌محور و بدون تاب باشند. فاصله و زاویه ناصحیح ایجاد تنش می‌کند.
- عدم کشش یا فشردگی: لرزه گیر باید در وضعیت طبیعی خود (نه کشیده و نه فشرده) نصب شود مگر اینکه سازنده خلاف آن را مشخص کرده باشد.
- استفاده از واشر مناسب: از واشر متناسب با دما و سیال استفاده کن؛ واشر نامناسب باعث نشتی و آسیب می‌شود.
- پیچ کردن یکنواخت فلنج: پیچ‌ها را به‌صورت ضربدری و با گشتاور مشخص سفت کن تا فشار یکنواخت توزیع شود.
- نصب ساپورت و مهار مناسب: ساپورت‌های ثابت و متحرک را طبق طرح تاسیسات قرار بده تا بار محوری از لرزه گیر گرفته شود.
- اجتناب از خم‌شدگی یا پیچش در لوله: قبل از نصب، مطمئن شو لوله‌ها تنش اضافی ندارند.
برنامه سرویس و بازدید دوره‌ای
یک برنامه منظم نگهداری باعث می‌شود خرابی‌های احتمالی را شناسایی و از پرداخت هزینه‌های بالا جلوگیری کنید :
- ماهانه: بازدید بصری برای نشتی، ترک‌های سطحی و تغییر شکل.
- هر 6 ماه: بررسی واشرها ، پیچ‌ها و اتصالات فلنج ؛ تست فشار در صورت نیاز.
- هر 12 ماه: بررسی دقیق‌تر از جمله اندازه‌گیری ضخامت لاستیک/فلز، ثبت تغییرات و عکس‌برداری برای مقایسه دوره‌ای.
- مشاهده پس از رویدادهای خاص: پس از زلزله، تعمیرات لوله‌کشی یا اعمال فشار غیرعادی، بررسی فوری انجام شود.
عیب‌یابی رایج و راه‌حل ها
- نشتی موضعی در محل فلنج: واشر تعویض شود؛ پیچ‌ها با گشتاور مناسب سفت گردد.
- ترک‌های سطحی یا ورقه ورقه شدن لاستیک: در مدل‌های لاستیکی نشانه پیری یا تماس با مواد نامناسب است و تعویض لازم می باشد .
- ورود ذرات یا رسوب داخل لرزه گیر: فیلترهای مناسب نصب شده و فلشینگ سیستم انجام شود.
- کاهش بازده پمپ یا افزایش صدای غیرمعمول: لرزه گیر و یاتاقان‌ها بررسی شوند؛ ممکن است انتقال ارتعاش به پمپ آسیب رسانده باشد.
توصیه‌های تخصصی برای شرایط ویژه
- در مناطق سرد و یخبندان: از نوعی استفاده کنید که مقاومت به یخ‌زدگی داشته باشد یا مسیر را عایق کنید.
- در محیط‌های خورنده یا شیمیایی: از لرزه گیرهای با لایه داخلی مقاوم یا آکاردئونی استیل استفاده کنید .
- برای سیستم‌های با ارتعاشات محوری زیاد: از مهارهای محوری یا لرزه‌گیرهای طراحی‌شده برای بار محوری استفاده شود.
چطور طول عمر را با هزینه منطقی افزایش دهیم؟
- انتخاب نوع مناسب بر اساس دما و فشار (مهم‌ترین گام)
- نصب استاندارد با هم‌محوری و گشتاور مناسب برای پیچ‌ها
- ایجاد برنامه بازدید دوره‌ای ساده (ماهانه/شش‌ماهه/سالانه)
- ثبت تاریخچه تعمیرات و عکس قبل/بعد برای هر قطعه
- آموزش اپراتور یا نیروی نگهداری برای شناسایی علائم هشداردهنده
هزینه تعویض و هزینه پیشگیری (مثال عددی ساده)
یک لرزه‌گیر لاستیکی درجه‌یک ممکن است هزینه‌ای کمتر از ۵٪ هزینه کل تعمیرات ناشی از شکست سیستم در اثر نشت و خرابی پمپ داشته باشد. در عمل، هزینه پیشگیرانه (تعویض دوره‌ای و بازدید) همواره بسیار پایین‌تر از هزینه توقف و تعمیرات اضطراری است.
خرید و تأمین لرزه گیر
برای خرید لرزه گیر ارتعاشات صنعتی ایران مناسب موتورخانه یا مشاوره فنی برای انتخاب مدل و سایز، از صفحات محصول آریا صنعت دیدن کنید یا با ما تماس بگیرید:
- لرزه‌گیر مارک آبی (صفحه محصول) — مناسب آب سرد پرفشار
- لرزه‌گیر مارک قرمز (صفحه محصول) — مناسب آب گرم
- مشاهده تمامی لرزه‌گیرها
نیاز به مشاوره فوری دارید؟ با شماره های آریاصنعت در این لینک تماس بگیرید . تیم فنی آریا صنعت آماده انتخاب دقیق‌ترین مدل بر اساس نقشه و شرایط سایت شماست.
منابع و لینک‌های مرتبط داخل سایت
- راهنمای خرید لرزه‌گیر برای موتورخانه
- تفاوت لرزه‌گیر لاستیکی و آکاردئونی
- اشتباهات رایج در نصب لرزه‌گیر