شیر آلات برنجی (Brass Valve) چیست ؟

انواع و کاربرد شیر آلات برنجی چیست ؟

   

فهرست عنوان های مقاله :

 

1 . شیر آلات برنجی چیست ؟

2 . انواع شیر آلات برنجی

• 1 . شیر کشویی (دروازه ای) (Gate Valve)

• 2 . شیر یکطرفه خودکار دریچه ای (Brass Swing Check Valve)

• 3 . شیر سوزنی (کروی) (Globe Valve)

• 3.1 . کاربرد شیر سوزنی (کروی)

• 3.2 . مزایا شیر سوزنی (کروی)

3 . شیر پروانه ای (Butterfly Valve)

 

• 3.1 . اجزای شیر پروانه ای

• 3.2 . مزایای شیر پروانه ای

• 3.3 . مشخصات فنی جنس قطعات و بدنه شیر پروانه ای

• 3.4 . کاربرد شیر پروانه ای در صنعت

4 . شیر فشار شکن (شیر کاهش فشار) (Pressure Reducing Valve)

 

• 4.1 . مزایا

• 4.2 . معایب

5 . شیر اطمینان (Safety Valve)

 

6 . شیر یکطرفه (Check Valves)

 

7 . انواع شیر آلات برنجی پر مصرف

 

• 7.1 . شیر فلکه کشویی برنجی

• 7.2 . شیر فلکه سوزنی برنجی

• 7.3 . صافی برنجی

• 7.4 . شیر یکطرفه خودکار برنجی

• 7.5 . شیر گازی برنجی

8 . برند های شیر آلات برنجی موجود در بازار ایران

   

شیر آلات برنجی Brass Valve از پر مصرف ترین اقلام موجود در موتور خانه ها است و وظایفی از جمله قطع و وصل جریان , تنظیم جریان و … دارند . شیر آلات با توجه به جنس بدنه , نوع اتصال و کاربرد های آن ها به دسته های مختلفی تقسیم بندی می شوند .

شیر آلات برنجی چیست ؟

شیر آلات صنعتی با توجه به آلاژ ساخت و مواد به کار رفته در ساخت آن ها به دسته های زیر تقسیم می شوند :

• شیر آلات برنجی

• شیر آلات چدنی

• شیر آلات فولادی

• شیر آلات استنلس استیل

بیشترین کاربرد سیستم های پایپینگ موتور خانه مجتمع و ساختمان ها به شیر آلات برنجی و چدنی اختصاص می یابند و شیر آلات فولادی و استنلس استیل بیشتر مصارف صنعتی و دارویی دارند .

به عنوان مثال در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی عموما از شیر آلات فولادی و در صنایع بهداشتی و داروسازی بیشتر از شیر آلات استنلس استیل استفاده می شود .

شیر آلات برنجی Brass Valve از پر مصرف ترین شیر آلات صنعتی مورد استفاده در سیستم موتور خانه است . اتصال شیر آلات برنجی به صورت دنده ای بوده و اغلب شیر ها های برنجی به صورت تو پیچ رزوه می شوند . استاندارد دنده های شیر آلات برنجی به صورت NPT است . با استفاده درست و به جا از شیر آلات برنجی می توان عمر سیستم پایپینگ و موتور خانه خود را بالا برد .

انواع شیر آلات برنجی :

شیر کشویی (دروازه ای) (Gate Valve)

شیر های گیت ولو یا کشویی برنجی از جمله رایج ترین شیر آلات در کاربرد های لوله کشی هستند . شیر های کشویی با بالا بردن یا پایین آوردن یک کشوی داخلی با استفاده از دسته یا دستگیره ای که در قسمت بالای شیر قرار دارد , جریان آب را کنترل می کنند . شیر های کشویی را هرگز نباید برای کنترل حجم جریان استفاده کرد . استفاده از آن ها برای تنظیم جریان آب می تواند این شیر ها را از بین ببرد . از آنجا که قطعات فلزی داخلی ممکن است دچار خورندگی شوند , طبیعی است که شیر کشویی باید در یکی از موقعیت های باز یا بسته قرار بگیرند . آن ها معمولا در برنامه هایی مورد استفاده قرار می گیرند که در آن فقط به ندرت جریان آب قطع شود .

برخی استاندارد های مرتبط با ساخت و تست شیر های کشویی در صنعت پتروشیمی به شرح زیر است :

• ASME B16.34 استاندارد مرتبط با Rating یا کلاس بندی شیر ها براساس دما و فشار کاری بر حسب کلاس فشاری .

• API 6D مشخصات شیر های خطوط انتقال – این استاندارد مباحث مربوط به طراحی , ساخت , تست و مستند سازی اسناد مرتبط با شیر های توپی , یکطرفه , کشویی و سماوری را تا کلاس فشار 2500 (PN2500) شرح می دهد .

• API 598 بازرسی شیر و تست – این استاتدارد مباحث مربوط به بازرسی , بررسی و الزامات مربوط به تست شیر ها را شرح می دهد .

• API 600 این استاندارد مباحث مربوط به شیر های کشویی فولادی بانت پیچ و مهره ای را در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی را شرح می دهد .

• API 595 استاندارد شیر های کشویی چدنی اتصال فلنجی می باشد .

• API 597 استاندارد شیر های کشویی فولادی در نوع ونتوری با اتصال فلنجی یا جوشی می باشد .

 

شیر یکطرفه خودکار دریچه ای (Brass Swing Check Valve)

شیر یکطرفه خودکار دریچه ای برنجی از برگشت سیال سیستم جلوگیری می کند . به طور کلی در سیستم های حامل سیال , استفاده از این شیر ها , برای جلوگیری از برگشت سیال بسیار اهمیت دارد زیرا این موضوع می تواند باعث ایجاد اختلال در کل سیستم شود . این شیر در مواردی مانند چاه ها که آب را به تراز ارتفاعی بالاتری هدایت می کنند , زمانی که پمپ کار نمی کند از برگشت آب به پایین جلوگیری می کند , زیرا اصلی ترین خطر در این موارد معکوس کار کردن پمپ و در نتیجه سوختن آن است .

شیر یکطرفه خودکار برنجی در سایز های مختلف از 1/2 تا “3 موجود بوده و تحمل بارهای مختلف تا 16 اتمسفر را دارد . یکی از مزیت های مهم شیر خودکار یکطرفه برنجی امکان تعویض راحت زبانه ی شیر بدون باز کردن هیچ گونه پیچ و مهره ای است .

شیر سوزنی (کروی) (Globe Valve)

گونه ای از شیر های صنعتی برنجی هستند که در آن یک دیسک که به شکل مخروط ناقص یا نیم کره طراحی شده است که وظیفه کنترل سیال را بر عهده دارد . این دسته از شیر ها در مسیر هایی عمدتا نصب می گردند که قرار است در این مسیر کار کنترل دبی جریان انجام پذیرد .

 

کاربرد شیر های سوزنی (شیر کروی)

 

• شیر سوزنی با بدنه چدنی در صنایع آب و فاضلاب

• شیر سوزنی با بدنه فولاد و تریم 13 درصد کرم برای صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و همچنین برای تاسیسات و سیال بخار استفاده می شود .

• از شیر سوزنی بدنه استیل با تریم استیل برای صنایع شیمیایی و اسیدی استفاده می شود .

• از شیر سوزنی با بدنه نیکل آلمینیوم برنز برای صنایع دریایی و آب شور استفاده می شود .

   

مزایای شیر سوزنی

• از شیر سوزنی هم برای قطع و وصل و هم برای کنترل سیال می توان استفاده کرد .

• با توجه به مخروطی بودن شیر سوزنی , نقطه تماس با نشیمنگاه بیشتر است و آب بند را به طور کامل انجام می دهد .

• شیر سوزنی به گونه ای طراحی شده است که امکان تعمیر و نگهداری در روی خط بدون خارج کردن شیر امکان پذیر است .

   

شیر پروانه ای (Butterfly Valve)

شیر پروانه ای یک شیر دوار چرخشی است که برای توقف , تنظیم و راه اندازی جریان استفاده می شود . شیر پروانه ای یک نوع از شیر ها می باشد که به سرعت باز و بسته می شوند . چرخش 90 درجه از دسته می تواند به طور کامل دریچه را باز و یا بسته کند .

شیر های سایز بزرگ پروانه ای معمولا به گیربکس مجهز هستند , جایی که چرخ دستی از طریق یک گیربکس به استم وصل می شود . این نیرو را کاهش می دهد اما در عین حال سرعت عملیات را نیز کاهش می دهد . این نوع شیر باید در موقعیت باز نصب شود .

اجزای شیر پروانه

•   استم

• بوشینگ

• بدنه

• آب بندی استم

• پین ها

• دیسک

• آب بند یا سیل

• رزوه پیچ فلنج

   

مزایای شیر پروانه ای

• وزن کم

• قیمت پایین

• هزینه تعمیر و نگهداری پایین 

• حجم کم و مناسب 

• عدم نیاز به تکیه گاه اضافی

• استفاده از شیر برای باز و بسته کردن و کنترل سیال

   

مشخصات فنی جنس قطعات و بدنه شیر پروانه ای

• استاندارد سایز : DIN 50-DIN 600

• استاندارد تست فشار : ISO 5208

• استاندارد طول شیر : DIN EN 558 , Series (20,DIN3202P3K1),ISO 5752

• استاندارد طراحی شیر : DIN EN 593 (DIN 3354)

• استاندارد سوراخکاری فلنج : DIN EN 1092 -ISO 7005

   

کاربرد شیر پروانه ای در صنعت

• صنایع نفت و گاز و پتروشیمی

• صنایع آب و فاضلاب

• خطوط انتقال سیالات (مایعات و گازها)

• تاسیسات

• نیروگاه ها 

• مجتمع های پتروشیمی 

   

شیر فشار شکن (شیر کاهش فشار) (Pressure Reducing Valve)

 

شیر فشار شکن , فشار سیال عبوری را از آن کم می کند و همچنین برای ثابت نگه داشتن فشار در خروجی شیر استفاده می شود و در نتیجه فشار خروجی سیال از فشار ورودی آن کمتر است .

شیر های فشار شکن به طور خاص جهت کاهش فشار آب ورودی به شبکه طراحی شده اند .

به طور معمول فشار آب خروجی از مخازن بسیار بالا بوده و جهت ورود به سیستم لوله کشی آب مصرفی خانگی مناسب نیست .

انواع شیر های فشار شکن

شیر های فشار شکن در دو نوع مکانیکی و پایلوت دار مورد استفاده قرار میگیرند .

با تنظیم فشار بر روی پیلوت شیر فشار شکن , فشار خروجی به صورت اتوماتیک کاهش یافته و ثابت می ماند و تغییرات دبی و فشار در ورودی شیر تاثیری در فشار خروجی شیر ندارد .

مزایای شیر های فشار شکن 

 

• طراحی ساده .

• هزینه تولید کم .

• قابلیت نگهداری آسان .

• کاهش نشتی خارجی .

• هیچ نیروی خارجی برای بارگذاری در شیر نیاز نیست .

• عدم وجود بسته بندی ساقه , نشتی خارجی و همچنین منبع اصطکاک بالا را حذف می کند .

   

معایب شیر های فشار شکن

 

• محیط کنترلی باید کاملا تمیز باشد . 

• رگلاتور ها قابلیت کنترل را هنگامی که افت فشار در شیر کم می شود را از دست می دهند , زیرا محیط قدرت عملکرد کافی را تامین نمی کند .

• رگلاتور ها نمی توانند با بی صدایی / کاواک زایی سازگار شوند .

   

شیر اطمینان (Safety Valve)

 

شیر های اطمینان برنجی با عبور دادن سیال تحت فشار از یک مسیر جانبی , فشار موجود در سیستم را رها می کنند . این شیر ها به گونه ای طراحی یا تنظیم شده اند که در یک فشار از قبل تعیین شده , عمل می کنند و از مخزن های تحت فشار و سایر تجهیزات سیستم که در معرض فشار هستند , در برابر فشار بیش از حد مجاز محافظت می کنند .

   

شیر خودکار یکطرفه دریچه ای (Brass Swing Check Valve)

 

شیر یکطرفه برنجی (Check Valves) شیر هایی باز دارنده از جریان برگشتی هستند که برای جلوگیری از بازگشت سیال (گاز یا مایعات) طراحی شده اند و به صورت شیر یکطرفه عمل می کنند ; یعنی سیال به طور معمول فقط اجازه حرکت به یک سمت را دارد .

 

یکی از موارد مصرف شیر یکطرفه در ساختمان ها است . به عنوان مثال در ورودی آب به طرف ساختمان قرار می دهند که در صورت قطع آب مقدار آبی که در وسایل خانگی و داخل لوله ها ذخیره شده , به لوله اصلی باز نگردد یا روی لوله ورودی آب گرم کن ها قرار می دهند که براثر قطع آب و یا شکستن لوله در داخل ساختمان آب ذخیره شده در مخزن آب گرم کن خالی نشود .

 

شیر های یکطرفه به جریان حساس هستند و برای باز و بسته شدن به جریان در لوله وابسته هستند .

 

دیسک داخلی , اجازه عبور جریان به سمت جلو را زمانی که شیر باز است می دهد . اگر جریان رو به جلو کاهش یابد و یا بر عکس شود , دیسک شروع به بسته شدن می کند .

 

ساختار این شیر ها معمولا خیلی ساده است . عمدتا شامل بدنه , سیت , دیسک و کاور است . 

بسته به نوع طراحی ممکن است شامل دنباله , پین محوری , دیسک بازویی , فنر , توپی , الاستومر و یا یاطاقان نیز باشند .

آب بندی داخل دیسک شیر یکطرفه و سیت به جریان فشار برگشتی به عنوان نیروی مخالف برای قطع و وصل شیر متکی است . به همین دلیل , نرخ نشتی سیت مجاز برای شیر یکطرفه ها بیشتر از شیر های On/Off است .

   

انواع شیر آلات برنجی پر مصرف

شیر فلکه کشویی برنجی (Gate Valve) :

شیر فلکه کشویی برنجی برای قطع و وصل جریان استفاده می شود و اصطلاحا” به آن ها شیر آلات ON/OFF می گویند . شیر فلکه کشویی برنجی کیز ایران از سایز های 1/2 تا الی “3 موجود می باشد .

شیر سوزنی برنجی (Globe Valve) :

 هنگامی که نیاز به تنظیم جریان باشد (حالات نیمه باز شیر) می بایست از شیر سوزنی استفاده کرد . عملکرد اصلی شیر سوزنی برای تنظیم جریان است . برند کیز ایران دارای سایز های 1/2 الی “2 شیر سوزنی است .

 

صافی برنجی (Strainer) :

 

برای تمیز کردن سیال از ذرات معلق و اضافی می بایست از صافی استفاده کرد . صافی های برنجی عملیات تصفیه سیال را قبل از ورود به مناطقی که به ذرات معلق حساس هستند را انجام می دهد .

 

شیر یکطرفه برنجی (Check Valves) :

 

گاهی اوقات جریان سیال در مسیر عکس مسیر اصلی خود حرکت می کند که احتمال آسیب دیدن اقلام دیگر وجود دارد .

شیر گازی :

شیر گازی برنجی از دیگر شیر آلات قطع و وصل می باشد که با توجه به نوع آن می توان برای سیال آب یا گاز استفاده کرد . شیر آلات گازی از آب بندی بالایی برخوردار است .

برند های شیر آلات برنجی موجود در ایران

از جمله برند هایی که شیر آلات برنجی تولید می کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد :

 

• شیر آلات برنجی کیتز ژاپن 

• شیر آلات برنجی سیم ایتالیا

• شیر آلات برنجی کیز ایران

از اقلامی همچون نوار تلفن , کنف , تفلن مایع و … برای آب بندی و عدم نشتی از محل روزه های شیر آلات برنجی می توان استفاده کرد .

 

شیر آلات برنجی در خطوط گالوانیزه مورد استفاده قرار می گیرد و به وسیله سردنده جوشی به خطوط جوشی متصل می شود . برای نصب شیر آلات برنجی اغلب از مهره ماسوره گالوانیزه استفاده می شود و استفاده از مهره ماسوره برای سهولت نصب و راه اندازی و حتی خروج شیر آلات برای تعمیر و نگه داری است .

آریا صنعت