شیرآلات در صنعت تاسیسات نقش بسیار مهمی را ایجاد می کنند که هر کدام با توجه به نوع کاربری خود , وظایف خود را انجام می دهند . یکی از انواع مختلف شیرآلات , شیر فلکه کشویی می باشد که از پرکاربرد ترین شیرآلات مصرفی در سیستم پایپینگ و لوله کشی در پروژه های تاسیساتی و صنعتی می باشد .
وظیفه شیر فلکه کشویی چیست ؟
شیر فلکه کشویی دارای وظیفه قطع و وصل جریان سیالات می باشد و برای عبور و یا عدم عبور می بایست از شیر کشویی استفاده نمود . شیر فلکه کشویی با نام های شیر دروازه ای و یا شیرآلات ON/OFF نیز شناخته می شوند و به عنوان شیر قطع و وصل نیز شناخته می شوند .
ساختمان شیر فلکه کشویی
شیر فلکه کشویی از اجزای متفاوتی ساخته می شوند که اصلی ترین بخش های شیر فلکه کشویی عبارتند از :
1 – دستگیره ( Handwheel )
این بخش از شیر که بالاترین قسمت شیر کشویی می باشد با نام Handwheel نیز شناخته می شود و وظیفه فرستادن دستور جهت باز و بسته کردن شیر را دارد و اپراتور با این قسمت می تواند اقدام به باز و بسته کردن شیر کند . دستگیره ها دارای انواع مختلفی می باشد که می توان به صورت دستی , گیربکسی , برق پنوماتیکی باشد .
2 – ساقه (Stem )
این بخش از شیر کشویی با نام Stem نیز شناخته می شود و میله ایی می باشد که از یک سمت به دستگیره و از سمت دیگر به دیسک متصل می باشد که وظیفه انتقال فرمان برای باز و بسته شدن از دستگیره به دیسک را دارد .
3 – بانت(Bonnet)
قسمت فوقانی بدنه شیر کشویی را Bonnet می گویند که برای تعمیرات بخش های داخلی شیر کشویی , می توان این قسمت را که به وسیله پیچ و مهره به بدنه اصلی متصل است را باز نمود و برای تعمیرات اقدام نمود .
4 – بدنه(Body)
قسمت اصلی ظاهری شیر را Body نیز می نامند .
5 – دیسک(Disk)
دیسک که با نام Disk نیز شناخته می شود , وظیفه اصلی و وصل سیال را دارد و با حرکت خطی خود به سمت بالا و یا پایین می تواند مانع عبور سیال و یا اینکه اجازه عبور را به سیال بدهد .
6 – سیت(Seat)
این قسمت برای آب بندی مورد استفاده قرار می گیرد که با نام Seat نیز شناخته می شود که می تواند از جنس های متفاوتی از جمله EPDM و NBR باشد و می تواند از آلیاژ فلز باشد و با توجه به نوع سیال و میزان خورندگی آن انتخاب می شود .
آلیاژ شیر فلکه کشویی
شیر فلکه کشویی می تواند دارای آلیاژ های مختلفی باشد که با توجه به پروژه و میزان دما و فشار سیال و همچنین نوع سیال و میزان خورندگی آن انتخاب شود , شیر فلکه کشویی می تواند در آلیاژ های زیر تولید شود :
– آلیاژ برنجی
از آلیاژ برنج و برنز برای شیر فلکه کشویی برنجی در آبرسانی ساختمان ها که دارای فشار و دمای بالایی نمی باشد استفاده می شود . نوع اتصال شیر آلات برنجی و برنزی به صورت رزوه های بوده و اغلب به صورت توپیچ می باشد .
اغلب شیر آلات کشویی برنجی در سایز های پایین و عموما تا سایز “4 استفاده می شوند .
– آلیاژ چدنی
از شیر کشویی چدنی برای سیستم های موتور خانه تاسیسات و بخش یوتیلیتی پروژه های صنعتی استفاده می شود . نوع اتصال شیر آلات چدنی به صورت فلنجدار می باشد که با وجود دو عدد فلنج می توان شیر کشویی را در مسیر لوله کشی قرار داد .
بر خلاف نوع برنجی , شیر چدنی دارای سایز های متفاوتی می باشد که اغلب از سایز “2 الی “16 موجود می باشد .
– آلیاژ فولادی
از آلیاژ فولاد اغلب برای پروژه های صنعتی و هنگامی که میزان دما و فشار سیال بسیار بالا باشد , استفاده می شود و از شیر فلکه کشویی فولادی می توان برای سیالاتی از قبیل بخار , نفت و پتروشیمی نیز استفاده نمود .
شیر آلات فولادی به دو صورت ریخته گری با استاندارد ASTM A216 و فورج با استاندارد ASTM A105 تولید می گردد .
– آلیاژ استنلس استیل
از آلیاژ استنلس استیل برای پروژه هایی استفاده می شود که میزان خورندگی موضعی بالایی داشته باشند و یا اینکه برای پروژه هایی نظیر دارو سازی , صنایع غذایی و مواد بهداشتی استفاده می شوند .
آلیاژ استنلس استیل در دو گرید رایج 304 و 316 می باشد که دارای تفاوت هایی از نظر میزان مقاومت در برابر خورندگی می باشد .
در این مقاله تماما در مورد شیر فلکه چدنی در برند های متفاوت و مقایسه میان شیر های فلکه در برند های متفاوت خواهیم پرداخت . تفاوت میان زبانه لاستیکی و زبانه فلزی چیست ؟ منظور از شیر فلکه کشویی F4 و F5 چیست ؟
پس تا انتهای مقاله همراه آریا صنعت بمانید تا جذابترین قسمت تحلیل شیر فلکه های کشویی (دروازه ای) را آغاز کنیم .
برند های موجود شیر فلکه کشویی چدنی
1 – شیر فلکه کشویی برند وگ ایران بی همتا
2 – شیر فلکه کشویی برند میراب
3 – شیر فلکه کشویی برند فاراب
هر کدام از برند های مذکور دارای شیر فلکه کشویی چدنی متنوعی می باشند که در ادامه به بررسی هر یک از آن ها خواهیم پرداخت و تفاوت های میان آن ها را بررسی خواهیم کرد .
فشار کاری شیر فلکه کشویی چدنی
شیر فلکه های کشویی چدنی موجود در بازار ایران در برند های مذکور عموما و به صورت رایج در فشار PN10 و PN16 تولید می شوند . تفاوت این دو نوع از شیر فلکه های کشویی (دروازه ای) در تحمل فشار آن ها می باشد و همچنین در سایز های بالاتر جای سوراخ های روی فلنج آن ها متفاوت می باشد .
جنس زبانه شیر فلکه کشویی چدنی
زبانه به معنای قسمتی از شیر فلکه می باشد که باعث عبور و یا عدم عبور سیال می باشد و این قسمت به صورت مستقیم با سیال در ارتباط می باشد و از این رو با توجه به نوع سیال و میزان خورندگی آن بسیار مهم می باشد که از چه آلیاژی از زبانه استفاده شود .
اگر سیال جاری , آب باشد می توان به راحتی از زبانه های مرسوم مانند زبانه لاستیکی و یا زبانه فلزی استفاده نمود , اما در صورتی که سیال بسیار خورنده باشد می بایست از زبانه های استیل استفاده نمود .
تفاوت میان شیر فلکه کشویی با زبانه فلزی و زبانه لاستیکی چیست ؟
زبانه فلزی برای مواقعی که دمای سیال بالا باشد و میزان رسوب گذاری اندکی داشته باشد مورد استفاده قرار می گیرد , اما شیر فلکه کشویی زبانه لاستیکی برای آب در دمای معمولی مورد استفاده قرار می گیرد .
از شیر فلکه زبانه لاستیکی برای مواقعی که میزان رسوب گذاری سیال بالا باشد می توان استفاده نمود , زیرا در صورت عدم استفاده از زبانه لاستیکی می تواند در طولانی مدت موجب خورندگی و نشتی از محل زبانه شیر شود .
شیر فلکه کشویی وگ ایران بی همتا
شرکت وگ ایران بی همتا به صورت رایج اقدام به تولید شیر کشویی در زبانه های لاستیکی و فلزی می کند که رنج فشار کاری آن ها به صورت زیر می باشد .
شیر فلکه کشویی زبانه لاستیکی در فشار 16 بار (PN16)
شیر فلکه کشویی زبانه فلزی در فشار های 10 بار و 16 بار (PN10 & PN16)
شیر فلکه کشویی میراب
تولیدی های رایج شرکت میراب نیز درانواع زبانه های فلزی و لاستیکی می باشد که در فشار های 10 بار (PN10) و 16 بار (PN16) اقدام به تولید آن ها می کند , شیر های زبانه فلزی شرکت میراب می تواند دارای آلیاژ بدنه فولاد ریخته گری باشند .
شیر فلکه کشویی فاراب
شرکت فاراب دارای انواع مختلفی از شیر فلکه های کشویی می باشد که از نظرزبانه و رینگ و همچنین از نظر ابعاد بسیار متفاوت می باشند , نخست از نظر نوع زبانه و رینگ مورد بررسی قرار خواهیم داد و سپس با واژه هایی از قبیل شیر های کشویی F4 و F5 آشنا خواهیم شد .
انواع زبانه شیر فلکه کشویی فاراب
شرکت فاراب اقدام به تولید شیر فلکه کشویی در انواع زبانه های زیر نموده است :
زبانه اورینگی
زبانه گرافیکی
زبانه لاستیکی
زبانه برنزی
زبانه استیل
ابعاد و اندازه شیر فلکه کشویی
شرکت فاراب اقدام به تولید شیر فلکه کشویی در دو نوع F4 و F5 نموده است که تفاوت آن ها ابعاد و اندازه شیر فلکه می باشد که مختص در مورد طول پشت تا پشت فلنج های شیر می باشد .
در حالت شیر فلکه کشویی F5 که با نامشیر فلکه کشویی بال پهن شناخته می شوند طول شیر بیشتر می باشد .
