تفاوت شیر فلکه سوزنی و شیر فلکه کشویی
انواع متفاوتی از شیرآلات صنعتی مانند شیر فلکه سوزنی , شیر فلکه کشویی , شیر پروانه ای , شیر خودکار , شیر توپی و … وجود دارد . همه این شیرآلات تجهیزاتی مهم و ضروری در سیستم های لوله کشی و تاسیساتی می باشند و آخرین اجزای کنترل کننده جریان سیال در خطوط محسوب می شوند . شیرآلات صنعتی از نظر طراحی ظاهر , ساختار و کاربرد با هم تفاوت دارند و این مهم است که کاربرد هر کدام از شیرآلات صنعتی را بدانید تا در انتخاب شیر مورد نیاز پروژه خود اشتباه نکنید . با این حال , طراحی شیر فلکه سوزنی و شیر فلکه کشویی از لحاظ ظاهر شبیه به هم بوده و عملکرد نسبتا مشابهی در خطوط دارند . برخی از افراد که اطلاعات زیادی در مورد شیرآلات ندارند , شیر فلکه های سوزنی و کشویی را با هم اشتباه می گیرند . آریا صنعت در این مقاله قصد دارد به معرفی این دو شیر فلکه , تفاوت ها و کاربرد های آن ها بپردازد و این شیرآلات را برای شما مقایسه نماید .
مبانی شیرآلات سوزنی (Globe Valve)
شیر فلکه سوزنی نه تنها برای قطع و وصل جریان بلکه برای تنظیم جریان عبوری از شیر نیز قابل استفاده می باشد . نام این شیرآلات نیز از طراحی دیسک و نشیمنگاه آن ها ناشی شده است . در این شیرآلات دیسکی مخروطی شکل توسط ساقه شیر حرکت می کند و بر روی نشیمنگاه می نشیند و مانع عبور جیران می شود .
شیر فلکه های سوزنی مقاومت بیشتری در برابر جریان سیال نشان می دهند و حتی در صورت باز بودن کامل شیر , افت فشار زیادی دارند . فقط در هنگام بستن این شیر باید دقت کرد از سفت کردن بیش از حد دستگیره آن جلوگیری شود , زیرا به نشیمنگاه فشار وارد می کند و باعث آسیب و خراب شدن آب بندی شیر می شود .
مبانی شیرآلات کشویی (Gate Valve)
شیرآلات کشویی برای قطع و وصل جریان مورد استفاده قرار می گیرند و نمی توان از آن ها برای تنظیم جریان استفاده نمود . اگر از شیر فلکه کشویی برای تنظیم دبی جریان عبوری در لوله استفاده شود باعث لرزش در شیر و آسیب به دیسک آن می شود .
نام گذاری این شیرآلات از نحوه عملکرد آن ها ناشی می شود که یک دیسک مانند دروازه در بین نشیمنگاه با زاویه عمود بر جریان سیال حرکت می کنند .
از نظر ظاهری , شیر فلکه کشویی نسبت به شیر فلکه سوزنی ارتفاع بیشتری دارد , اما طول آن نسبت به شیر فلکه سوزنی کمتر می باشد .
شیرآلات کشویی در حالت کاملا باز مقاومت بسیار کمی در برابر سیال عبوری از شیر دارند و از آنجایی که دیسک به طور کامل در درپوش جمع می شود , افت فشار نسبتا کم است . البته تجربه ثابت کرده است که به علت طراحی دیسک و نشیمنگاه شیر فلکه کشویی و نحوه باز و بسته شدن آن , دیسک این شیر نسبت به دیسک شیر فلکه سوزنی بیشتر مستعد سایش می باشد .
مقایسه کلی شیر فلکه کشویی و شیر فلکه های سوزنی
1 – هنگامی که شیر فلکه سوزنی باز و بسته می شود , دستگیره آن می چرخد و به همراه ساقه شیر بالا و پایین می رود . در حالی که در شیر فلکه کشویی وقتی ساقه شیر بالا می رود , موقعیت دستگاه تغییر نمی کند .
2 – شیر فلکه کشویی تنها دو حالت کاملا باز یا کاملا بسته دارد و باز و بسته شدن این شیر آهسته است ولی شیر فلکه سوزنی زودتر باز و بسته می شود و این کاربرد مهمی می باشد .
3 – شیر فلکه کشویی را می توان از هر جهت نصب کرد و جریان امکان ورود از هر دو طرف آن را دارد . در صورتی که شیر فلکه سوزنی باید مطابق با فلش روی بدنه شیر نصب شود و امکان ورود جریان از هر دو سمت آن وجود ندارد . معمولا جریان در شیر فلکه سوزنی از بالا وارد و از پایین خارج می شود .
4 – مجرای عبور جریان در شیر فلکه های سوزنی در یک امتداد نیست و این به وضوح از بیرون شیر قابل مشاهده است . در حالی که ورودی و خروجی جریان در شیر فلکه کشویی در یک امتداد قرار دارد .
5 – افت فشار جریان در شیر فلکه سوزنی در حالت کاملا باز حدودا 5/5 برابر بیشتر از شیر فلکه کشویی می باشد .
6 – در یک سایز مشخص معمولا شیر فلکه های سوزنی از شیر فلکه های کشویی قیمت بالاتری دارند .
7 – شیر فلکه های کشویی به دلیل طراحی ای که دارند معمولا برای سیستم هایی که با بخار سر و کار دارند مناسب نمی باشند . ولی از شیر فلکه های سوزنی برای کنترل جریان بخار نیز می توان استفاده نمود .
8 – بیشترین مورد استفاده از شیر فلکه های کشویی سیستم های لوله کشی آب می باشد . این شیرآلات در خطوطی که نیاز به قطع و وصل جریان بدون ایجاد سر و صدا می باشد استفاده می شوند . از طرف دیگر شیر فلکه های سوزنی در سیستم های احتراقی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند تا بتوان سوخت را به اندازه دلخواه در خطوط عبور داد .
